Vào ngày 13 tháng Năm năm 1917, giữa Thế chiến thứ nhất, Đức Mẹ đã hiện ra với ba trẻ chăn cừu gần ngôi làng nhỏ Fatima, Bồ Đào Nha. Bé lớn nhất trong số đó là Lucia dos Santos, 10 tuổi.
Đức Mẹ đã hiện ra với họ sáu lần từ tháng Năm đến tháng Mười, vào ngày 13 của tháng, bảo họ lần hạt Mân Côi để chấm dứt chiến tranh, để nước Nga được hoán cải và cho hòa bình trên thế giới.
Các em họ của Lucia, Francisco và Jacinta, qua đời ngay sau đó. Khi Đức Thánh Cha Phanxicô phong thánh cho họ vào năm 2017, nhân kỷ niệm 100 năm những cuộc hiện ra, họ đã trở thành những vị thánh không tử đạo trẻ nhất trong lịch sử Giáo hội.
Vào năm 2022, sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga, Đức Thánh Cha cũng đã công khai thánh hiến cả hai quốc gia cho Trái tim Vô nhiễm Nguyên tội của Đức Maria, như Đức Mẹ đã yêu cầu tại Fatima.
Sơ Lucia qua đời năm 2005 ở tuổi 97 và được công nhận là “Tôi Tớ Chúa.” Cuộc đời thánh thiện của Chị không để lại chút nghi ngờ nào về việc phong thánh cho chị, nhưng tiến trình chính thức để phong chân phước và cuối cùng là phong thánh cho chị vẫn đang được tiến hành. Tuy nhiên, gần đây, nó đã đạt được một bước tiến quan trọng khi Đức Thánh Cha Phanxicô công nhận điều mà Vatican gọi là “những đức tính anh hùng” của chị. Những điều này bao gồm việc thừa nhận Sơ Lucia đã dành cả cuộc đời của mình để ghi lại và lưu giữ thông điệp mà Đức Mẹ đã tâm sự với Sơ tại Fatima, và kết quả là Sơ phải chịu đau khổ…
Fr. Marco Chiesa, Cáo thỉnh viên án phong chân phước: “Vào ngày 13 tháng Năm năm 1917, bà đã nói ‘Xin vâng’ với Đức Maria là Đấng đã hiện ra với chị, và vì vậy bà hoàn toàn sẵn sàng. Toàn bộ cuộc sống của bà là một sự đổi mới của tiếng 'Xin vâng' này khi đối mặt với mọi khó khăn. Bởi vì có nhiều người đã cố tình làm mất uy tín của bà, hoặc thông điệp của Fatima. Có rất nhiều khó khăn mà bà phải đối mặt vì sự vâng lời.”
Các cuộc hiện ra của Đức Mẹ đã gây tranh cãi ngay từ đầu. Ở một giai đoạn, họ được cho là có động cơ chính trị và ba đứa trẻ đã bị bắt giam. Trong cuộc sống sau này, sau khi xuất bản hồi ký của mình, Sơ Lucia thường được yêu cầu lặp lại và làm rõ chính xác những gì sơ đã thấy và nghe vào năm 1917…
Fr. Marco Chiesa: “Trong suốt cuộc đời của mình, bà đã phải đối mặt với những thử thách rất khó khăn. Nhưng bà luôn làm mới câu 'Có' mà bà đã dâng mình cho Đức Maria. Ngay cả khi bà vào tu viện Cát Minh Đi Chân Đất ở Coimbra. Đó là một quyết định mà bà đưa ra một cách tự do và thanh thản, bởi vì đó sẽ là nơi bà sống phần đời còn lại của mình. Sơ Lucia tiếp tục trải qua những thị kiến trong suốt cuộc đời của mình. Cuốn hồi ký thứ ba của bà tiết lộ ba bí mật nổi tiếng của Fatima, mô tả hình ảnh địa ngục, sự cần thiết phải thánh hiến nước Nga, và điều thường được cho là báo trước một vụ ám sát giáo hoàng.”
Khi Đức Gioan Phaolô II bị một kẻ ám sát bắn tại Công trường Thánh Phêrô vào ngày lễ kính Đức Mẹ 13 tháng Năm năm 1981, ngài cho rằng mình sống sót nhờ sự can thiệp của Đức Mẹ Fatima. Án phong chân phước cho Sơ Lucia có một khởi đầu đặc biệt khi Đức Bênêđictô XVI miễn trừ thời gian chờ đợi 5 năm thông thường để bắt đầu tiến trình phong thánh. Nhưng điều đó vẫn có nghĩa là Vatican phải xem qua hàng nghìn tài liệu, gồm gần 400.000 lá thư mà Sơ Lucia đã viết trong suốt cuộc đời của mình.
Một số người đang hy vọng rằng khi Đức Thánh Cha Phanxicô đến Fatima vào tháng Tám này như một phần của lễ kỷ niệm Ngày Giới trẻ Thế giới, ngài có thể quyết định đẩy nhanh tiến trình hơn nữa – và tự mình “từ bỏ” một chút.
Jos. Tú Nạc, Nguyễn Minh Sơn/